Huizen voor mensen, niet voor winst
De Bundel wil Amsterdammers die in precaire omstandigheden leven een betaalbare en stabiele woning bieden, en ze onderdeel te laten uitmaken van een gemeenschap. Een gemeenschap die sterk geworteld is in de omgeving waarin die ze zich bevindt.
Wooncoöperatie De Bundel maakt zich grote zorgen over de woningcrisis in Amsterdam. Amsterdammers worden de stad uitgejaagd, jongeren kunnen geen woning vinden (enkel te dure woningen, met een tijdelijk contract) en gezinnen die al generaties lang in de stad wonen, worden de stad uitgedrukt om plaats te maken voor nieuwe woonprojecten, geschikt voor nieuwe goedverdienende bewoners. De Bundel is heeft de tender gewonnen voor een kavel nabij het August Allebéplein, in Amsterdam Nieuw-West en zal beginnen met de ontwikkelfase in april 2023. In 2022 heeft de gemeente Amsterdam deze aanbesteding opengezet waarin woningcoöperaties werden gevraagd zich kandidaat te stellen voor de ontwikkeling van een wooncomplex bestaande uit 136 woningen.
De Bundel heeft zich vanaf het begin ingezet om zich te wortelen in de buurt, dit heeft zij gedaan door met verschillende stakeholders te praten en samen met buurtbewoners de plannen voor het project vorm te geven. Essentieel is dat De Bundel grotendeels bestaat uit de groep waarvoor zij woningen wil ontwikkelen, namelijk; Amsterdammers die (een groot gedeelte) van hun leven in Nieuw-West hebben gewoond en in precaire woonomstandigheden verkeren. De wijk waarin deze kavel zich bevindt, Amsterdam Slotervaart, is een levendige, maar ook rap gentrificerende wijk. Slotervaart werd vroeger omschreven als een no-go area, maar trekt de laatste jaren veel nieuwe ontwikkelingen aan. Deze hernieuwde interesse in Slotervaart heeft ook effect op bestaande gemeenschappen, aangezien veel sociale woonblokken zullen worden gesloopt om plaats te maken voor meer midden- en vrije sector huurwoningen en dure koopwoningen. Bij deze sloop/nieuwbouwprojecten kan vaak slechts een klein percentage van de oorspronkelijke bewoners terugkeren naar een nieuwe woning in dezelfde buurt. Het is in deze omstandigheden waarin De Bundel opereert.
De Bundel realiseert zich zij als wooncoöperatie een verantwoordelijkheid heeft om niet alleen een gemeenschap op te bouwen voor Amsterdammers die in precaire woonomstandigheden leven. Maar De Bundel heeft ook een verantwoordelijkheid, en een platform, om aan te dringen op broodnodige systeemverandering. Dit doet De Bundel door samen met verschillende buurtgroepen, activisten en bewoners de strijd aan te gaan tegen deze vormen van stedelijke onrechtvaardigheid en gentrificatie. De Bundel heeft dit gedaan door een protest mede te organiseren onder leiding van bewoners van aangrenzende straten (de Piet Mondriaanstraat en Johan Greivestraat) tegen de voorgenomen plannen om de sociale huurwoningen in deze straten te slopen. Ook heeft De Bundel met andere buurtgroepen een nieuw collectief gevormd genaamd Nieuw-West in Verzet waarmee opnieuw een protest tegen de gentrificatie in Nieuw-West werd georganiseerd, en door middel van hun manifest een visie werd voorgelegd voor een rechtvaardiger woonbeleid.
Aangezien de wooncrisis mensen van alle generaties raakt, moeten de woningen in De Bundel ook geschikt zijn voor allerlei verschillende levensfasen, voor jongeren, gezinnen en ouderen, met natuurlijk bijpassende voorzieningen. Idealiter is er een brede mix van verschillende groottes van de appartementen en een aantal co-housing units, gedeelde faciliteiten zoals een grote keuken per verdieping. Omdat het een groot en gemengd complex wordt, is er ook ruimte nodig om samen te komen en sociale en culturele activiteiten te organiseren, waarvan een deel publiek toegankelijk kan zijn voor omwonenden. Deze ruimtes zouden kunnen worden gebruikt als buurthuis, voor mensen uit de buurt.
In De Bundel is ruimte voor alleenstaanden, starters, ouderen en gezinnen. Aangezien de Bundel een project opbouwt dat voortkomt uit de buurt, zijn de woonwensen ook afgestemd op behoeftes vanuit de buurt.De Bundel zal een gemixt complex worden waar bewoners die geworteld of opgegroeid zijn in Nieuw-West samen leven met nieuwkomers. Eén van de problemen die in de buurt speelt is dat jongeren te lang bij hun ouders blijven wonen omdat ze geen eigen woonruimte kunnen vinden. Jongerenwoningen zoals die nu zijn geregeld bieden geen uitkomst vanwege de lange wachtlijsten, de beperkte mogelijke huurperiode en de maximale leeftijdsgrens om ervoor in aanmerking te komen.
De bewoners van De Bundel weerspiegelen de diversiteit van Nieuw-West. Om iedereen te kunnen huisvesten hanteren we verschillende categorieën woningen binnen de middenhuurgrenzen. Op deze manier kunnen we een grotere diversiteit aan huurders binnen De Bundel een woning bieden. Grofweg zijn er drie wooncategorieën binnen De Bundel (prijspeil 2023): lage middenhuur (€ 809), middenhuur (ca. € 1.029) en hoge middenhuur (ca. € 1.175). De hogere middenhuur kan mogelijk ook door twee woningdelers bewoond worden, waardoor er ook betaalbare woonruimte komt voor huishoudens die anders zijn dan het standaard gezin.
Centraal in dit systeem van verschillende categorieën is solidariteit. Dat begint al bij de huurprijzen. Hoewel de gemiddelde huurprijs rond de € 935 is, kiest de Bundel er bewust niet voor om deze huurprijs voor alle woningen te hanteren. Sommigen betalen een hogere huurprijs zodat anderen weer een lagere huurprijs kunnen betalen. Ook hanteren wij een solidariteitssysteem waarbij de leden in de hogere middenhuur een extra toelage betalen van gemiddeld € 50 per maand waarmee de huurders van de categorie lage middenhuur gemiddeld € 160 toeslag kunnen krijgen. De solidariteit wordt ook gevraagd bij de eigen inleg van leden.
De hoofdentree van het gebouw grenst aan het Spoorpark. Vanuit de ontvangsthal leidt een hellingbaan naar het half verzonken souterrain met daarin een parkeergarage voor 30 auto's en 36 scooters en een grote fietsenstalling voor ca. 440 fietsen in een dubbel parkeersysteem. Verbonden met de ingang is er op de hoek een grote gemeenschappelijke ruimte van 250m2. Het programma hiervan zal worden bepaald tijdens het participatieproces in de volgende fasen, een deel ervan zal zeker een grote multifunctionele ruimte zijn voor algemene vergaderingen en evenementen georganiseerd door Bundelaars of in samenwerking met buurtpartners. Twee liften en een ruim trappenhuis leiden je naar de bovenste zes woonlagen. Op elke verdieping, verbonden met de lifthal, bevindt zich een kleinere gedeelde kamer van ca. 40m2, waarvan de invulling door de huishoudens van de betreffende verdieping wordt bepaald. Het programma van deze kamers kan variëren van gedeelde woon/speelkamer, grote eetkamer met professionele keuken, wasruimte, muziekkamer, atelier, kantoor of werkruimte, etc.
Op de begane grond bevinden zich 10 split-level units met directe toegang vanuit het Spoorpark en de tuin. Vrijwel alle overige appartementen op de overige woonlagen hebben een ingang via extra brede galerijen met uitzicht op de tuin. In de westvleugel, op verdieping 2, 3 en 4, bevinden zich bajonet-maisonnettes, die zijn ontsloten vanuit een centrale gang.
De Bundel bestaat uit een grote verscheidenheid aan appartementen om de diversiteit van de bewoners te weerspiegelen, maar ze hebben allemaal vergelijkbare kenmerken om een goede woonkwaliteit te garanderen: er zijn geen studio's, alle units hebben minimaal één aparte slaapkamer, maar meestal twee of drie. Alle units zijn doorzonwoningen en hebben allemaal een eigen balkon van 5m2. De indeling van de woningen wordt samen met de toekomstige bewoners ontwikkeld en de plannen bevatten een zekere mate van flexibiliteit om individuele woonwensen tegemoet te komen. Bundelaars genieten zo van genoeg privacy en eigen ruimte in hun appartement en dankzij de gedeelde ruimtes heerst er ook een meer collectieve/openbare sfeer, de verkeersruimtes van het gebouw zijn ontworpen om spontane ontmoetingen mogelijk te maken.
De Bundel wilt 650 m2 aan niet-woonruimte te gebruiken, verdeeld over minimaal drie ruimtes met verschillende schaalgroottes en programma’s. Deze ruimtes bevinden zich op de begane grond en zijn open aan de zijde van de Marius Bauerstraat, met grote ramen die helemaal open kunnen om de stad te verwelkomen. De drie ruimtes hebben elk een VVO van 150-225-220 m2 en de huur heeft verschillende categorieën; sociaal (100€/m2 per jaar), midden (200€/m2 per jaar) en standaard (€ 300/m2 per jaar), om het aanbod te diversifiëren. Op dit moment denken we ook aan twee alternatieven, één met meer zelfstandige niet-wooneenheden naast elkaar (drie of meer) en één met een meer vloeiende opzet waarbij de verschillende functies samengevoegd worden in dezelfde grote ruimte.
De activiteiten die worden geprogrammeerd stimuleren de bedrijvigheid en interactie tussen Bundelaars en buurtbewoners, ze hebben een open karakter en zijn idealiter geworteld in Overtoomse Veld. Deze ruimtes zijn de manier om buurtbewoners deel te maken van De Bundel. Hier vinden de gehele dag activiteiten plaats en wordt de ruimte ook gedeeld tussen initiatieven. We hebben zodoende geen voorkeur voor een kantoor dat alleen van 9 tot 5 in gebruik is, maar zien graag dat de ruimtes flexibel te gebruiken zijn en gedeeld worden tussen initiatieven.
Door te helpen met procesmanagement en het faciliteren van verschillende workshops, die helpen om de plannen van de Bundel te concretiseren. Met deze samenwerking zetten we een volgende stap in het faciliteren van coöperaties, waarbij we niet alleen verantwoordelijk zijn voor het ontwerp maar ook adviseren over project- en procesmanagement van de Bundel.
Amsterdam, 2022 - heden
Zelfbouw, Co-housing, 11.900m2 BVO
136 middenhuur- en sociale huurwoningen met een gemiddelde grotte van 70m2, gemeenschappelijke ruimtes, niet-woonfuncties
Energieneutraal, constructiemethode wordt nader bepaald
TEAM
Mede ontwikkeld en mede ontworpen met Wooncoöperatie De Bundel
Financieel adviseur - Kantelingen